መድሓኒ ክርስቶስ ንሰብኽ፣ (ወልዶ መድኅነ ንሰብክ)
ብዙሓት ሰባት ነቲ ብሃወርያት ዝተዋህበና መልእኽቲ ክቅይሩዎ ዝጽዕሩ ነቲ ቀንድን መሰረትን ስብከትና ዝኾነ የሱስ ክርስቶስ ድማ ጸጋም ዕዩይ ገይሮም ክጓዓዙ ዝደልዩ፡ኣብ እምነትና ነቋዕ ከእትዉ ዝደልዩ ናይ ሓሶት ሃወራይት ካብ ዝመጹ ዉሑድ ኣይገበርናን። እዞም ናይ ሓሶት መንፈቃን እዚኦም ካብታ የሱስ ክርስቶስ ናብ ምድሪ ዝመጸላ ግዜ ኣትሒዞም እዮም፡ ክሳዕ ህጂ ንሰብ ካብ የሱስ ክርስቶስ ንምፍላይ ብናይ ሰጣን መንፈስ ተመሪሖም ክሰርሑን ክጣበቡን ይርከቡ።ከም ወዮ ቅዱስ ሃዋርያ ጴጥሮስ ዝበሎ ግናኸ ነብያት ሓሶት ድማ ኣብ ማእከል እቲ ህዝቢ ተንሲኦም ነበሩ፡ ከምኡ ኸኣ ኣብ ማእከልኩም መምህራን ሓሶት ኪትንስኡ እዮም፡ ናብ ርእሶም ቅልጡፍ ጥፍኣት እናምጽኡ ድማ፡ ክሳዕ ነቲ እተሻየጦም ጐይታ እኳ ኪኽሕድዎ እዮም፡ ንሳቶም ናይ ጥፍኣት ምፍልላይ ኣስሊኾም ኬእትዉ እዮም። ብዙሓት ድማ ብርኽሰቶም ኪስዕብዎም እዮም፡ ብሰሮምውን እታ መገዲ ሓቂ ኽትጽረፍ እያ። ብስስዔ ብዘረባ ጥበራ ገይሮም፡ መናገዲ ኺገብሩኹም እዮም፡ ፍርዶም ካብ ቀደም ኣይዐርፍን ጥፍኣቶምውን ኣይድቅስን እዩ። ከም ዝበሎ ነቲ ተበጀወና ጎይታናን መድሃኒናን ኢየሱስ ክርስቶስ ንምኽሓድ ዝግበር ተደጋጋሚ ፈተና ኣብ ምፍታናይ ይርከቡ።ነዚ ጥቅሲ ብጥቅሳ ተወሲድናያ ፡ነቲ ተበጀዎም ተሻያጦም ጎይታ ክሕድዎ እዮም።ብሕቡእ ጥፈኣት ዘስዕብ ናይ ምፍሊላይ ትምህርቲ ኣስሊኾም ከእትዉ እዮም እዩ ዝብል ዘሎ።መን እዩ እቲ ተሻየጠልና ብደሙ ዝገዝኣልና ንዝብል ሕቶ መቸስ ዘየማትእ ጎይታ የሱስ ክርስቶስ ምኻኑ ኩላትና ንፈልጦ እዩ።ስለዚ ድማ እዩ ኩሉ ግዜ ቤተ/ክርስትያን ትምህርቲ ክርስቶስ ክትሰብኽ እትግደድ፡ ሰብ ንኽርስቶስ መን ምካኑ ክፈልጦ ስለ ዘለዎ።
ኣብ ይሁዳ 1፡4ገለ ሰባት ካብ ቀደም ነዚ ፍርዲ እዚ እተጻሕፉ፡ ፍርሃት ኣምላኽ ዜብሎም፡ ነቲ ጸጋ ኣምላኽና ናብ ርኽሰት ዚልውጥዎ፡ ነቲ ሓደ በይኑ ገዛእን ጐይታናን የሱስ ክርስቶስ ዚኽሕድዎ፡ ስሉኽ ኢሎም ኣትዮምኹም አለዉ። ከም ዝበሎ ኣብ ተፋላለያ ግዜታትን ኣብ ተፋላለየ ኩነታትን ኣብ ቤተ/ክርስትያን ን የሱስ ክርስቶስ ዝኽሕዱን ነቲ መልእኽቱ ክልውጡን ጸኒሖም እዮም።ነዞም መናፈቃን ግን ቤተ/ክርስትያን ጉባኤ ብምግባር ክትፈዮም ጸኒሓ እያ።እንተኾነ እዚ ብረቂቅ ገርካ ኣብ ልዕሊ እቲ ቀንዲ ስብከትናን እምነትና ዝኾነ የሱስ ክርስቶስ ዝግበ ር ረቂቅ ስሕተት ጋና ይቅጽል ኣሎ። ነዚ መሕልፎ ምስ ሰኣነ ድማ እዩ እቲ ቀናእ ሰጣን ፡እንሆ ኢየሱስ ክርስቶስ ጥራሕ ኢና ንሰብኽ ኢሎም ንዝጸንዑ ኣገልገልቲ ኣምላኽ ኣብ ምውቃዕ ተዋፊሩ ዘሎ። ዘገርም እዩ፡እቶም ንየሱስ ክርስቶስ መን ምኻኑ ዘይፈልጡን ከም ታራ ጻድቅ ገሮም ዝቆጽርዎንሲ ምስ ካሊእ ማዕረ ዝገብሮውን ነቶም ብልቢ ዝፈልጥዎ ፡ኪጸርፍዎምን ክጻረሩዎምን ኣሽማት ተፋላለየ ከጠምቅዎምን ንርኢ ዘለና። ዘገርም እዩ። ሽም ቅዱስ እንዳ ኣልዓሉስ ግንከ መገዲ ቅዱሳን ከቢዱዎም፡ ነዚ ቃል እዚ ክንዝክር ከለና፡ቅድስቲ ብርክያ ን ቅዱስ ደቆሮስ ኣብ ሮማ ከሓዲ ኢላ ኣስኑ ዝወቅዓትሉ መዓልቲ የዘክረካ፡ብዙሓት መናፈቃን ንሓቂ ምምጓታ ምስ ሰኣኑ መጨስ ኣብ ተፋላለየ እዋን ኣብ ልዕሊ ክርስትያናት ስደት ኣኸቲሎም እዮም።ኣብነት ኣብ ልዕሊ ራሰ ሊቃነ ጳጳሳትና ቅዱስ ጴጥሮስ ዝወረደ ብ ኣርዮሳውያን ሓደ ህያው ኣብነት እዩ።
ግን ስለምንታይ እዩ፡ በቲ ጥንታዊ መገዲ ቅዱሳን ዝገደፉልና ዘይንኸይድ፡ ኣቦታት ቅዱሳን እውን ንክርስቶስ ኪሰብኩን ክውድሱን ከም ተሰየፉ ደኣ ነንብብ እንበር ፡ኣብ ካሊእ ዕዮ ሂወቶም ከጥፍኡ ኣይተራእዩን ግዜኦም እውን ኣብ ካሊእ ኣየሕለፉን።ሎሚ ግን ዝግበር ዘሎ ሸቀጥ ብ ሃይማኖት ካብ መኦኣልቲ ናብ መዓልቲ ይዛይድ ኣሎ።መን እዩ ኸሓዲ እቲ ንክርስቶስ ዝሰብክ ዶ ዋላስ እቲ ንክርስቶስ ክንሰብኽ ኢና ኢሎም ንተላዕሉ ኣብ ምጽራፎምን ኣብ ምክሳሶምን ዝውዕል መን እዩ እቲ ሰዓቢ።ቅድስቲ ሃወራያዊት ናይ ተዋህዶ ቤተ/ክርስትያን ካብ ቅዱሳን ዝተቀበለቶ ተልዩ። ብዛዕባ ክርስቶስ ጥራሕ ክትሰብኽ እዩ።በዚ ድማ እያ ግጽዊ ዝበሃል ፕሮግራም ብምውጻእ ናይ ዕለታዊ መርሃ ግብሪ ብምድላው ምእመናን ትጋሲ፡ኣብዚ መጽሃፍ እዚ እውን ኩላ ናይ ዓመት ምሉእ ብዛዕባ የሱስ ክርስቶስ ጥራሕ ደኣ እያ ትዛረብ።ንቅዱሳን ነኽብሮምን ቅድስነቶም ንኣምንን፡ ኣብ ሰማይ ይልሙኑልና ኢልና ንኣምንን እውን ንክርስቶስ ኣኽቢሮሞ ኢልና ስለ ንሃስብ ኢና፡እንተኾነ ጋሻ ወንጌል ትዕግስትና ዘወድኣና እዩ ዝመስል።ካብ ሕግን ስርዓትን ቤተ/ክርስትያን ምውጻእ ናብቶኢ ጽሩ ወንጌል ድሩዕቶ ምጽፍጻፍ ግን ኣብ ቅድሚ ኣምላኽ ዘሕትት እዩ። ወንጌል ከይተጸባበቀን ከየተ ወሰኾን ን ሰብ ከድሕን ዝኽእል መጽሓፍ እዩ።ቃል ኣምላኽ ብዘሎ ዅሉዕ እዩ፡ ንሱ ነቶም ናብኡ ዚዕቈቡ ዋልታኦም እዩ። ከይዘልፈካ፡ ሓሳዊ ዄንካ ኸኣ ከይትርከብሲ፡ ናብ ቃሉ ሓንቲ እኳ ኣይትወስኽ።ምሳሌ 30፡5-6። ስለዚ ናይ ብሓቂ ደቂ ቅድስተ ቤተ/ክርስትያን ክንብል ተኾይና በቲ ተጻሒፉ ዘሎ እቶም ኣቦታት ቤተ/ክርስትያን ብዝሓንጸጹዎ ንኺድ፡ እንተዘየለ ከም ወዮ ሰበኣይ ሓደ ግዜ መጻሕፍትስ ኢድ ተዝህልዎም ብ በትሪ ምተዛበጡ ዝበሎ። ኢልና ብምድምዳም ክንደክም ኢና።ስለዚ ድማ እዩ በቲ ናይ ቀደም ( father churchs) ናይ ቤተ/ክርስትያን ኣቦታት ተባሂሎም ዝጽውዑ ኣቦታት ብዝሓንጸጹዎ ምኻድ ዘለና። ጉባኤ ሊቃውንቲ ዘይረኣይዎ ደድሕሪ ተተደርሰ መጽሓፍ ክን ከይድ ተፈቲና ግን ደድሕሪ ንፋስ ምግያይ ክኸውን እዩ። ቀንዲ ስብከትና ግን መጽሓፍ ቅዱስ ደኣ ኪኸውን ኣለዎ።
ናይ ኦርተደክስ ቤተ/ክርስትያንብ ከምኡ ድማ ክርስትያን ኢና ዝብላ ኣብያተ ክርስትያናት ዝገብረኦ ተሃለወ ቀንዲ ስተርሶን፡ ምንጭን ፡መአረምን መጽሓፍ ቅዱስ እዩ። ምስ መጽሓፍ ቅዱስ ዚጻረር ማንም መጽሃፍ ከይንቅበል ድማ ቃል ኣምላኽ ይኽልክለና እዩ። ነዚ ድማ እዩ ኣብ ራእይ ዮሓንስ 22፡19 ሓደ ሰብ ከኣ ካብ ቃላት እዚ ትንቢት እዚ እንተ ኣጕደለ፡ ኣምላኽ ካብተን ኣብዚ መጽሓፍ እዚ ተጽሒፈን ዘለዋ ኦም ህይወትን እታ ቕድስቲ ኽተማን ግዲኡ ኼጕድለሉ እዩ። ከም ዝበሎ እዩ።ነዚ ኣምላክ ዝገበሮ ድማ ምእንቲ ንቃሉ ብጹፉፍ ፈሊጥና ክንሕልዎን ከነጽንዖን እዩ ዘዳግም4፡2።ነዚ ኣነ ዝእዝዘኩም ዘሎኹ ትእዛዛት እግዚኣብሄር ኣምላኽኩም ምእንቲ ኽትሕልዉ፡ ኣብ ልዕሊ እቲ ኣነ ዝእዝዘኩም ነገር ኣይትወስኹ፡ ካብኡ ኸኣ ኣይትነክዩ። ካብቲ ናይ ኣለክሳንደርያ ቤተ/ክርስትያን ተዋህዶ ትፍለጠሉ እውን እዚ እዩ። ዘይምውሳኽን ዘይተጻሕፈ ዘይምንባብን ።ጥንታውያን መማህራን ኢልና ክንምካሕ ተኾይና እውን ክንገብሮ ዝግባኣና ተልዩ ፡ እተን ጥንታውያን ዝበሃላን ኪሳዕ ህጂ ዘይቀየራ ምኻነን ብጸላእተን ከይተረፈ ዝንገረለን ኣብያተ ክርስትያናት ከመይ ገረን ይኸዳ የዒንትና ከፊትና ክንመሃር ፡ንህዝብና እውን ጥኝታውያን ኪሳዕ ዝኾና ጥኝታዊ መገዲ ክንምህሮ ኣለና፡ ካብቲ ጥንታዊ መገዲ ምህርቲ ኣቦታት ወጺካ ንሰብ ኣብ ሂወት ዘይብሉ ሸንኮለል ምባል ግን ግደ እስራኤላውያን ከም ዝርከቡ ምግባር ጥራሕ እዩ ስለዚ።ነዚ ዝርአ ዘሎ ሓላዪ ተመሲልካ ን ትምህርቲ ወንጌል ምቅዋም ደው ኢልና ክንቃወሞ ኣለና።
ብዙሓት ሰባት ምስ ካልኦት ብፍላይ ከም ጰንጠ ዝኣመሰሉ ዚፈላልየና ንቅዱሳን ስለ ዘይሰብኩ ን የሱስ ክርስቶስ ጥራሕ ስለ ዝሰብኩ ገርና ኢና እንርድኦ ፡ ግን ኣይኮነን ምስኦም ዝፈላልየናስ እቲ ኣብ ልዕሊ የሱስ ክርስቶስ ዘለዎም ዝንቡዕ ርድኢትን እቲ ኣብ ቅዱሳን ዘለዎ፡ ዝንቡዕ ኣመላኻኽታን፡ እቲ ብዘይሕጊን ስርዓትን ብምካድ ዘካይዱዎ ክህደቶምን ደኣ እንበር።ን የሱስ ክርስቶስ ስለ ዝሰብኹ ኣይኮናን፡ ብሃቂ ድማ ንየሱስ ክርስቶስ ኣይሰብኩዎን እዮም፡ንሶምሲ ንስብከቱ ደኣ የባላሽዉ ኣለዉ።ንሕና ግን የሱስ የሱሱ ንዝብል ዋእ እንታይ እዩ እዝስ ኢልና ናብ ጸግዒ ካልኦት ሃይማኖታት በኣፍና ንሸጦም ዉሑዳት ኣይኮኑን።ኣብ ሓደ ቤተ/ክርስትያን ተሰሓሒቦም ክሽምግል ኣብ ዝኸድኩሉ ዝበሉኒ ተነይሩ፡ ዋእ ጥራሕ ብዛዕባ የሱስ ክርስቶስ እዩ ዝሰብክ ብዛዕባ ቅዱሳን ክሰብኽ ሰሚዕናዮ ኣይንፈልጥን ስለዚ እዚ ሽግር ክህልዎ ኣለዎ ምስ በሉኒ ዋእ ገሪሙኒ ጥራሕ ዘይኮነስ ነቶም በሃልቲ ዝበልኩዎም ተልዩ፡ ሞትኩም ኣለኹም ዝብል እዩ ዋላ እኳ ብዘረባይ ተሰንበዱ ግን ኣይተጋገኹን ምዉታት እዮም ነሮም ስለምንታይሲ ሂወት ዘለዎ ሰብ ሂወት ዘለዎ ትምህርቲ ክትህቦ ከለኻ ዝምልሶ ኣሜን ጥራሕ እዩ።ከምኡ እውን ዞም ኩሎም ቅዱሳን ወንጌል ክርስቶስ ጥራሕ ኪሰብኩ ሂወቶም ኣሎ ዝበሃል መከራን ሞትን በጺሑዎ ኣብ ህቅፊ ኣምላኽ ኣለዉ፡ነዚኦም እውን ጸርፊ ስለ ዝኾነ። እዚ ግን ናይ ገይጋ ጌጋ እዩ ፡ኦርተደክሳዊ ትምህርቲ እቲ ወግዓዊ እቲ ተጻሒፉ ዘሎ እቲ ቅዱሳን ዘመሓላለፉልና መልእኽቲ ፡ከምዚ ኣይኮነን፡ እቲ ንሶም ዝበሉናስ ወልድ መኅን ንሰብክ ጥራሕ እያ። ወዲ ተዋህዶ ኣቦታት ተዋህዶ ዝበልዎ ደኣ እዩ ዝገብር እንበር ባዕላዊ ካሪክለም ዕድመ ኣይህብን እዩ ንሱ ድማ እዩ ባዕለውነት ን ቤተ/ክርስትያን ሰላም ከሊእዋ ዘሎ።ይቅጽል
